Dla wielu pracowników, godzenie obowiązków zawodowych z życiem osobistym to codzienne wyzwanie. Z tego powodu Unia Europejska zdecydowała się wprowadzić dyrektywę dotyczącą work-life balance, która ma na celu poprawę warunków pracy w całej Europie. Od kiedy obowiązuje w Polsce? Co zmieniła dyrektywa work-life balance? Wszystkiego dowiesz się z niniejszego artykułu!
Work-life balance – co to jest?
Zanim przejdziemy do szczegółów dotyczących dyrektywy, warto wyjaśnić, co to jest ten work-life balance. W najprostszych słowach, pojęcie to oznacza dążenie do harmonii pomiędzy pracą a życiem osobistym. Chodzi o to, by mieć czas zarówno na zawodowe obowiązki, jak i na prywatne życie – rodzinę, hobby, odpoczynek. Przeciążenie obowiązkami zawodowymi i brak czasu dla siebie może prowadzić do wypalenia zawodowego, co z kolei wpływa negatywnie na efektywność pracy oraz na zdrowie psychiczne i fizyczne pracownika. Dążenie do osiągnięcia takiej równowagi stało się jednym z najważniejszych wyzwań współczesnego społeczeństwa. W związku z tym organy unijne wprowadziły dyrektywę work-life balance, która ma pomóc utrzymać harmonię między tymi dwoma elementami życia.
Dyrektywa work-life balance, od kiedy obowiązuje w Polsce?
Wprowadzenie dyrektywy było odpowiedzią na rosnące oczekiwania pracowników dotyczące lepszego pogodzenia życia zawodowego z prywatnym. Unia Europejska, dostrzegając potrzebę zmian w tym obszarze, wprowadziła nowe regulacje, które miały na celu m.in. zwiększenie równości płci na rynku pracy oraz poprawę sytuacji pracowników posiadających dzieci. Polska, jako członek UE, była zobowiązana do dostosowania swojego prawa do tych nowych wytycznych.
Od 26 kwietnia 2023 roku polskie prawo pracy zostało wzbogacone o szereg nowych przepisów, które mają na celu zapewnienie pracownikom większej elastyczności w organizacji pracy oraz więcej czasu na odpoczynek i życie rodzinne. Było to pokłosie implementacji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.
Co zmieniła dyrektywa work-life balance?
Wprowadzenie dyrektywy work-life balance w Polsce to zaledwie kilka zmian, jednak są one niezwykle ważne z punktu widzenia zdrowia psychicznego oraz fizycznego pracownika. Co dokładnie nowego zapisano w naszym prawie?
Dłuższy urlop rodzicielski – więcej czasu dla rodziny
Jednym z najbardziej widocznych efektów wprowadzenia dyrektywy jest wydłużenie urlopu rodzicielskiego. Dzięki temu zarówno matki, jak i ojcowie mogą spędzić więcej czasu ze swoimi nowo narodzonymi dziećmi. Work-life balance wydłużyła urlop do:
41 tygodni – w przypadku jednego dziecka
43 tygodni – w przypadku dwójki lub więcej dzieci
65 tygodni – w przypadku urodzenia dziecka niepełnosprawnego
67 tygodni – w przypadku urodzenia dwójki lub więcej dzieci niepełnosprawnych.
Dyrektywa work-life balance ma na celu również zwiększyć rolę ojców w opiece nad dziećmi. W związku z tym każdemu z rodziców przysługuje 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, który nie może być przeniesiony na drugiego rodzica. Może być za to wykorzystywany jednocześnie.
Urlop opiekuńczy – wsparcie w trudnych sytuacjach
Nowością w polskim prawie pracy jest urlop opiekuńczy. Pracownicy mają prawo do 5 dni płatnego urlopu w roku kalendarzowym, które mogą wykorzystać na opiekę nad chorym członkiem rodziny. Należy jednak zaznaczyć, że chodzi o najbliższą rodzinę – rodzica, dziecko czy małżonka. Niemniej jednak to rozwiązanie jest szczególnie przydatne w sytuacjach, gdy opieka nad bliską osobą jest konieczna, a skorzystanie z tradycyjnego urlopu wypoczynkowego nie jest możliwe.
Zatrudnienie na umowę na okres próbny
Wiele firm w przeszłości korzystało z opcji zatrudnienia pracowników na okres próbny. Wynikały z tego różnego rodzaju nadużycia. Obecnie znowelizowany art. 25 Kodeksu Pracy mówi, że umowę na okres próbny można zawrzeć maksymalnie na okres 3 miesięcy. Jeśli pracownik oraz pracodawca dojdą do porozumienia, to można wydłużyć ten czas o jeden miesiąc. Musi być to jednak uzasadnione rodzajem pracy.
Work- life balance – a co dalej?
Warto również pamiętać, że dyrektywa work-life balance to nie tylko nowe przepisy, ale przede wszystkim zmiana mentalności. Osiągnięcie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym wymaga zaangażowania zarówno pracodawców, jak i pracowników. To proces, który wymaga czasu i cierpliwości. Poznaj również nasze szkolenie work-life balance!
Autor